ลักษณะทางระบาดวิทยาและปัจจัยเสี่ยงของการพบเชื้อ Salmonella spp. ในฟาร์ม
ที่ได้รับการรับรองการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับไก่เนื้อและไก่พันธุ์ จังหวัดลพบุรี ปี 2563
บุษบา ถานอาดนา1 ชัชรี นิยโมสถ2
บทคัดย่อ
การศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาและปัจจัยเสี่ยงของการพบเชื้อ Salmonella spp. ในฟาร์มที่ได้รับการรับรองการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับไก่เนื้อและไก่พันธุ์ จังหวัดลพบุรี ดำเนินการ ในช่วงเดือนธันวาคม 2562 - กันยายน 2563 โดยการเก็บตัวอย่างด้วย boot swab และมูลสัตว์ปีกในฟาร์มไก่เนื้อ 37 ฟาร์ม จำนวน 40 ตัวอย่าง และฟาร์มไก่พันธุ์ 49 ฟาร์ม จำนวน 203 ตัวอย่าง พร้อมกับทำแบบสอบถามเกษตรกรผู้เลี้ยง ทำการวิเคราะห์หาความชุกและปัจจัยเสี่ยง ของการพบเชื้อ Salmonella spp. ในฟาร์มด้วยวิธี univariable logistic regression ผลการศึกษาพบว่าความชุกการพบเชื้อ Salmonella spp. ในฟาร์มไก่เนื้อในระดับฟาร์มมีค่าเท่ากับ 54.05% (20/37, 95%cl=36.92,70.51) โดยพบเชื้อในฟาร์มไก่เนื้อทุกอำเภอที่มีการเก็บตัวอย่างและพบมากที่สุดในฟาร์มที่มีขนาดเล็ก (จำนวนไก่น้อยกว่า 30,000 ตัว) ส่วนในฟาร์มไก่พันธุ์พบความชุกระดับฟาร์มมีค่าเท่ากับ 12.24% (6/49,95%cl= 4.63,24.77) โดยพบเชื้อในอำเภอที่มีการเลี้ยงไก่พันธุ์หนาแน่นในฟาร์มขนาดใหญ่เท่านั้น ในการศึกษาครั้งนี้ไม่พบว่ามีปัจจัยเสี่ยงที่มีนัยสำคัญต่อการพบเชื้อ Salmonella spp. ทั้งในฟาร์มไก่เนื้อและไก่พันธุ์ แต่พบว่าการจัดการฟาร์มและสุขลักษณะของคนเลี้ยงเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการพบเชื้อ Salmonella spp. ดังนั้นควรมีการเฝ้าระวังโดยการเก็บตัวอย่างที่ฟาร์มสัตว์ปีกอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง และให้องค์ความรู้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและผู้ประกอบการภาคเอกชนตลอดวงจรการผลิต
คำสำคัญ : แซลโมเนลลา ระบาดวิทยา ปัจจัยเสี่ยง ไก่เนื้อ ไก่พันธุ์
ทะเบียนวิชาการเลขที่ : 64 (2) – 0116 (1) – 102
1 สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดลพบุรี อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี 15000
2 สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดสระบุรี อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี 18000